Wdrożenie JPK_VAT to jedno z najważniejszych działań, które pomogło uszczelnić system poboru podatków. Od początku 2018 r. obowiązek składania plików obejmuje wszystkich przedsiębiorców, będących płatnikami VAT. W walce z wyłudzeniami skarbowymi skutecznie pomaga też System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR).
JPK_VAT – narzędzie skutecznej walki z szarą strefą
„Podatnicy radzą sobie z JPK_VAT wręcz wzorcowo – świadczy o tym systematyczny spadek odrzuconych plików. Sukcesywnie zmniejsza się też liczba podmiotów nieskładających JPK_VAT – w czerwcu ich odsetek wynosił tylko 2,9%. Chcę podziękować wszystkim przedsiębiorcom, którzy należycie i terminowo wywiązują się z obowiązku składania JPK_VAT” – podkreślił wiceminister finansów, szef KAS Marian Banaś.
System JPK_VAT zautomatyzował czynności sprawdzające. Dzięki niemu KAS szybko reaguje na nieprawidłowości i próby oszustw podatkowych. Specjalne algorytmy wykorzystywane podczas analizy plików JPK_VAT automatycznie wyłapują fikcyjne transakcje, których dokonują najczęściej tzw. firmy słupy.
W następstwie korekt deklaracji VAT, po czynnościach sprawdzających prowadzonych na JPK_VAT za I półrocze 2018 r. kwota podatku należnego wzrosła o ponad 574 mln zł.
JPK_VAT to narzędzie, które umożliwia efektywną analizę dużego zakresu danych. „Ministerstwo Finansów analizuje już prawie 10 miliardów faktur” – zaznaczył wicedyrektor Departamentu Analiz w MF Zbigniew Wiliński.
Analiza plików JPK_VAT umożliwia urzędnikom m.in. szybkie zlokalizowanie faktur od podmiotów niezarejestrowanych dla celów VAT. W I półroczu 2018 r. zidentyfikowali do wyjaśnienia 155 443 faktury, wystawione przez 55 780 podmiotów niezarejestrowanych do VAT. Kwota podatku VAT z tych faktur
to ponad 260 mln zł.
Kluczowa w tym systemie jest szybkość działania i eliminowanie błędnych wskazań do kontroli. Przyczynia się to do zmniejszania liczby kontroli podatników i skrócenia czasu ich trwania. Obecnie typowanie do kontroli opiera się na analizie ryzyka, a fizyczne kontrole kierowane są tam, gdzie istnieją nieprawidłowości.
Administracja skarbowa dzięki temu może skutecznie zapobiegać oszustwom podatkowym, ograniczać nieuczciwą konkurencję i chronić interesy uczciwych podatników, którzy dodatkowo szybciej otrzymują zwrot podatku VAT.
Zmniejszająca się liczba podmiotów nieskładających JPK_VAT to efekt prac analitycznych prowadzonych w Ministerstwie Finansów oraz działań informacyjnych prowadzonych przy wdrażaniu systemu. Duże znaczenie ma również zaangażowanie pracowników urzędów skarbowych, którzy na co dzień wspierają podatników.
Warto przypomnieć, że przesyłanie JPK_VAT jest obowiązkiem przedsiębiorcy, a ci, którzy się z niego nie wywiązują i uporczywie nie składają JPK_VAT, muszą się liczyć z konsekwencjami prawnymi. Działania organów KAS w zakresie obowiązku JPK_VAT w dalszym ciągu ukierunkowane są w pierwszym rzędzie na informowanie, a nie na karanie.
W związku ze zidentyfikowanymi niezgodnościami w rozliczeniu VAT na podstawie JPK_VAT złożonych w pierwszym półroczu 2018 r. Ministerstwo Finansów wysłało łącznie 316 154 powiadomienia centralne informujące o rozbieżnościach i możliwości dokonania korekty deklaracji/pliku JPK_VAT, w tym 153 633 e-maile i 80 235 SMSów. Po otrzymaniu takiego powiadomienia podatnik może sam sprawdzić swoje rozliczenia VAT i, jeśli jest taka potrzeba, złożyć korektę bez konsekwencji podatkowych.
System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR) – współpraca sektora bankowego z KAS
Celem STIR jest przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych, których dokonują najczęściej zorganizowane grupy przestępcze. Oszuści generują sztuczne tzw. transakcje karuzelowe za pomocą transferów pieniężnych na rachunkach bankowych. Próbują w ten sposób wyłudzać nienależny zwrot VAT. W oparciu o dane STIR, system informatyczny analizuje ryzyko wystąpienia wyłudzenia skarbowego.
„Analiza ryzyka oparta na danych transakcyjnych pozwoli nam na dalsze uszczelnienie systemu podatkowego oraz stwarza warunki dla skutecznej ochrony uczciwych przedsiębiorców. To jest system, który umożliwia w dużym stopniu wyeliminowanie karuzel podatkowych” – podkreślił dyrektor Departamentu Nadzoru nad Kontrolami w MF Przemysław Krawczyk.
Automatyczne procesy ustalania wskaźnika ryzyka wskazały około 26 tys. podmiotów wysokiego i podwyższonego ryzyka wykorzystania sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Informacje STIR, w tym dane przeszło 5 mld transakcji finansowych, zostały wykorzystane w budowanych przez KAS nowoczesnych rozwiązaniach analitycznych. Pozwala to na szybką i efektywną identyfikację podmiotów uczestniczących w wyłudzeniach skarbowych.
Przewidziana przez ustawę STIR blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego zapobiega transferom środków pochodzących z wyłudzeń. Dotychczas zablokowano 12 rachunków bankowych, należących do 8 podmiotów, na łączną kwotę ok. 3 mln zł. Należy jednak podkreślić, że blokada rachunku to narzędzie stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach.
Źródło: Ministerstwo Finansów
