Według prof. Pawła Wojciechowskiego – Głównego Ekonomisty Pracodawców RP wyższe podatki zapłacą osoby prowadzące działalność gospodarczą, zwłaszcza ci rozliczający się 19-procentową stawką liniową czyli ok. 700 tys. przedsiębiorców, wskutek naliczania właśnie 9-procentowej składki zdrowotnej od dochodu bez możliwości odliczenia jej.
– Po wprowadzeniu Ładu danina ta zostanie zmieniona z ryczałtu kwotowego, obliczanego według sztucznej podstawy wymiaru, jaką jest 3/4 przeciętnego wynagrodzenia na 9-procentową daninę liniową. Należy przypomnieć, że osoby prowadzące działalność gospodarczą są grupą o bardzo zróżnicowanych dochodach i stosują różne dostępne formy rozliczeń. Ci o najwyższych dochodach przeważnie korzystają z liniowego PIT, stąd nazywani są 'liniowcami’, ci o niższych dochodach poniżej 6 tys. zł korzystają przeważnie z rozliczenia wg skali podatkowej PIT 17/32 proc., inni o wybranych kodach PKD mogą korzystać z tzw. ryczałtu podatkowego (tzw. ryczałtowcy) a najmniejsze i najmłodsze firmy albo korzystają z licznych preferencji, w tym głównie MDG+ lub z karty podatkowej – wylicza.
Dodaje, że nadal dla mniejszych podmiotów zmiany z Polskiego Ładu będą korzystne lub neutralne, a rząd w porównaniu do pierwotnej wersji Ładu, złagodził nieco zasady podatkowe dla ryczałtowców, poprzez z jednej strony obniżenie stawek dla niektórych branż (budowlanej, zawody medyczne, zawody techniczne, IT) oraz inną wysokość stawki zdrowotnej.
– Dla tej grupy podatników podstawą do wyliczenia składki będzie przychód pomniejszony o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne, według stawki równej 1/3 stawki ryczałtu podatkowego, płaconego przez podatnika. Nie będzie też można odliczyć tej składki od kwoty podatku do zapłaty. W praktyce oznacza to zamianę ryczałtowej stawki zdrowotnej na linową składkę od przychodu i niższy poziom podatku ryczałtowego. Zmiana ta będzie korzystna dla osób o niższych przychodach, a wraz ze wzrostem przychodów okazuje się, że zmiana ta pozornie będzie prowadziła do obniżki danin ponieważ efekt netto po podniesieniu składki zdrowotnej i obniżeniu ryczałtu oznaczać będzie wzrost łącznej daniny nawet dla ryczałtowców o wyższych przychodach – mówi.
Prof. Paweł Wojciechowski wylicza, że najboleśniej Polski Ład odczują jednak 'liniowcy’. Dziś łączne obciążenia dla dochodu 12 tys. zł wynoszą obecnie łącznie 3156 zł, a po wdrożeniu Ładu wzrosną o 463 zł miesięcznie do 3619 zł. Z kolei przy 20 tys. dochodu zapłacą o 1183 zł więcej miesięcznie, czyli ich łączna danina wzrośnie z 4676 do 5859 zł miesięcznie, i będzie stanowić 29 proc. dochodu. Krańcowo efektywny klin podatkowy wzrośnie do wysokości 32 proc. plus ok. 1400 zł składek ZUS.