Monitoring transportu drogowego towarów zaszkodzi firmom?
Ustawa o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów, którą przyjął Sejm, zakłada wdrożenie na terytorium kraju systemu monitoringu przewozów tzw. towarów wrażliwych (paliwo, alkohol, susz tytoniowy). Przepisy mają uszczelnić system podatkowy i utrudnić działalność przestępcom wyłudzającym podatek VAT. Konfederacja Lewiatan ostrzega jednak, że pogorszy ona konkurencyjność i efektywność gospodarki.
– Nowe przepisy mają wejść w życie już po 14 dniach od dnia ogłoszenia ustawy. W tym czasie firmy nie zdążą się przygotować do wypełniania nakładanych na nie obowiązków. Będą musiały wprowadzić zmiany w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, przeszkolić pracowników, dostosować systemy informatyczne. Potrzebny do tego czas to co najmniej 6 miesięcy. Lewiatan apeluje do senatorów, aby umożliwili uczciwym firmom działanie w zgodzie z nowymi przepisami i wydłużyli vacatio legis ustawy do 1 lipca 2017 r., zaś w części dotyczącej kar do 1 sierpnia 2017 r.
Obciążenia administracyjne
– Skala przewozów objętych monitoringiem oraz zakres raportowanych danych spowodują, że system nie będzie skutecznym narzędziem walki z patologiami. Obawiamy się, że wielkość obciążeń zakłóci działalność uczciwych przedsiębiorstw transportowych, zaś nielegalne praktyki w dalszym ciągu będą mogły rozkwitać schowane w ogromnych wolumenach przekazywanych informacji, nieodkryte ze względu na brak możliwości analitycznych służb kontrolnych – mówi Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, sekretarz Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan.
Nieproporcjonalność sankcji
Poważne zastrzeżenia budzi zarówno wysokość sankcji, jak i dodatkowe środki, które mogą być zastosowane w trakcie kontroli. Wystarczającym powodem do przerwania transportu, pobrania od przewoźnika kaucji w wysokości 1000 zł oraz nałożenia obowiązku dostarczenia środka transportu do oddziału celnego, jest omyłka dotycząca rodzaju, ilości, masy lub objętości towaru lub jeśli przewóz towaru wiąże się ze zwiększonym ryzykiem. Tego rodzaju przepis pozostawia zbyt duże pole swobody organom kontroli oraz naraża przewoźnika na sankcje oraz utratę cennego w przewozach drogowych czasu.
Dodatkowo środek transportu lub towar może zostać zatrzymany i skierowany do najbliższego „wyznaczonego miejsca” jeżeli kierowca nie przedstawi numeru referencyjnego (nawet w przypadku jego nadania). Przewoźnik ponosi tym samym szereg kosztów związanych z zatrzymaniem pojazdu, w tym za usunięcie, strzeżenie i jego przechowywanie. Koszty te mogą wynieść zgodnie z projektem ponad 1500 zł (za usunięcie pojazdu) oraz niemal 200 zł za każdą dobę przechowywania i strzeżenia.
Uzależnienie zwrotu środka transportu od zapłaty tych kwot wpłynie na możliwość korzystania przez przewoźników ze środków transportu w działalności gospodarczej narażając ich na straty i stanowić może nieuzasadnione ograniczenie własności środków transportu w przypadku, gdy stanowią one własność innych podmiotów niż przewoźnicy – na przykład firm leasingowych.
Ustawa przewiduje też sankcję w wysokości 20 000 zł dla przewoźnika w przypadku stwierdzenia, że towar nie odpowiada co do rodzaju, ilości, masy lub objętości wskazanej w zgłoszeniu. Przewoźnik bazuje w tym zakresie na danych zleceniodawcy przewozu i nie ma możliwości weryfikacji ich prawidłowości czy prawdziwości, dlatego też nie powinien podlegać karze.
Wydłużenie czasu realizacji zlecenia
Ustawa nie uwzględnia współczesnych mechanizmów funkcjonujących w branży transportu i logistyki. Pojawia się wiele wątpliwości czy np. w przypadku tzw. przewozów drobnicowych, firmy w ogóle będą w stanie spełnić nakładane na nie obowiązku.
Katalog wyłączeń
Wątpliwości budzi także zakres stosowania ustawy. Monitoringiem ma zostać objęty transport towarów zawierających w składzie alkohol całkowicie skażony. Zdaniem Przemysława Pruszyńskiego – w praktyce oznacza to, że regulacją objęte zostaną firmy kosmetyczne, które transportują „masy kosmetyczne” zawierające w składzie skażony alkohol. Co istotne wydzielenie alkoholu z kosmetyku praktycznie nie jest możliwe, a w całej branży nie stwierdzono nieprawidłowości.