Sejm przyjął projekt ustawy wprowadzający obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności (split payment) w tzw. branżach wrażliwych. Obejmie 150 towarów i usług. Będzie obowiązywał od 1 listopada 2019 r. W tej samej ustawie przewidziano również nową matrycę stawek VAT. Towary będą klasyfikowane na podstawie CN, a usługi – na podstawie PKWiU 2015. Nowe przepisy będą obowiązywać od 1 kwietnia 2020 r. Ale już od listopada będzie można występować o Wiążącą Informację Stawkową i stosować obniżoną stawkę na ebooki, e-czasopisma i czasopisma regionalne. Również od listopada zostanie podwyższona do 8% stawka na czasopisma specjalistyczne.
1. Obowiązkowy split payment
Od 1 listopada 2019 r. obowiązkowy split payment będzie dotyczyć branż, które są obecnie objęte reżimem odwrotnego obciążenia oraz zakresem odpowiedzialności podatkowej. Chodzi o branże stalową, paliwową, usług budowlanych i przenoszenia uprawnień do CO2. Ze względu na zdiagnozowane nieprawidłowości mechanizmem tym objęte będą także transakcje, których przedmiotem są:
- części i akcesoria do pojazdów silnikowych,
- węgiel i produkty węglowe,
- maszyny i urządzenia elektryczne, ich części i akcesoria.
Wykaz towarów objętych obowiązkowym split payment będzie w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
To, czy split payment zostanie obowiązkowo zastosowany do danej transakcji, będzie wynikać z odpowiedniej informacji zamieszczonej na fakturze.
Dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT split payment będzie obowiązkowy, gdy kwota należności ogółem z faktury przekroczy 15 000 zł.
Uwaga
Wprowadzenie obowiązkowego split payment oznacza jednocześnie likwidację odwrotnego obciążenia oraz zmianę zasad stosowania odpowiedzialności podatkowej.
2. Zmiany w korzystaniu ze split payment
Zostaną także wprowadzone ułatwienia w modelu dobrowolnego i obowiązkowego stosowania split payment.
Polegają one na możliwości:
- opłacania z rachunku VAT – poza VAT oraz VAT z faktur otrzymywanych od kontrahentów – również należności z tytułu podatków dochodowych, akcyzy, cła, VAT od importu oraz składek ZUS,
- stosowania mechanizmu do zaliczek wnoszonych przed wystawieniem faktury,
- dokonywania jednym komunikatem przelewu płatności za więcej niż jedną fakturę.
3. Nowa matryca stawek VAT
Nowa matryca VAT przewiduje:
- wprowadzenie nowego systemu stawek VAT wykorzystującego do identyfikowania dla potrzeb VAT Nomenklatury scalonej (CN) w odniesieniu do towarów oraz aktualnej PKWiU 2015 w odniesieniu do usług; spowoduje to zmiany stawek VAT na niektóre towary, przy jednoczesnym podwyższeniu na inne; MF nazywa te podwyżki punktowymi;
- wprowadzenie wiążącej informacji stawkowej (WIS), która określa m.in. prawidłową stawkę VAT dla danego towaru/usługi oraz zapewnia ochronę dla podatnika, który ją prawidłowo stosuje;
- zmiany w systemie ryczałtowym dla rolników (generalnie nastąpi rozszerzenie jego zakresu).
3.1. Obniżenie stawek na niektóre produkty
Nowe stawki obejmą takie towary, w tym produkty „pierwszej potrzeby”, jak:
- owoce tropikalne i cytrusowe – obniżenie z 8% do 5%,
- pieczywo - z 23%, 8% do 5%,
- zupy, buliony, żywność homogenizowana – z 8% do 5%,
- musztarda, przyprawa słodka papryka, niektóre przyprawy przetworzone (np. pieprz, tymianek) – z 23% do 8%,
- produkty dla niemowląt i dzieci, tj. żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci, smoczki, pieluszki oraz foteliki samochodowe – z 8% do 5%,
- artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne, pieluchy) – z 8% do 5%,
- e-booki – z 23% do 5%,
- e-prasa – z 23% na 8%.
Obniżone stawki VAT dla e-booków i e-prasy oraz WIS wejdą w życie 1 listopada 2019 r. Przepisy w zakresie nowego systemu stawek VAT będą stosowane od 1 kwietnia 2020 r.
3.2. Podwyższenie stawek VAT na niektóre towary
Ustawa podwyższa jednak stawki VAT na niektóre towary. Są to na przykład:
- niektóre przyprawy nieprzetworzone (gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy, kmin, szafran, kurkuma) – z 5% do 8%,
- homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne (m.in. kraby, langusty, krewetki, ostrygi, małże, ślimaki), przetwory z nich, kawior i namiastki kawioru, jak również sprzedawane w różnego rodzaju placówkach gastronomicznych posiłki, których składnikiem są wymienione produkty – z 5% do 23%,
- lód – używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych – z 8% do 23%,
- czasopisma specjalistyczne (obecnie zdefiniowane w art. 2 pkt 27f) – z 5% do 8%.
Na te towary stawka zostanie zwiększona od 1 kwietnia 2020 r. Wyjątkiem są czasopisma specjalistyczne, na które stawka VAT wzrośnie od 1 listopada 2019 r.