Kontrola przedsiębiorstw na nowych zasadach
Jedną z istotniejszych zmian obowiązujących od 1 stycznia w zakresie zasad kontroli przedsiębiorców na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest nałożenie na organy administracji publicznej obowiązku planowania i przeprowadzania kontroli nie na zasadzie przypadkowego wyboru, lecz po uprzednim dokonaniu identyfikacji prawdopodobieństwa naruszenia prawa. Jest to tzw. analiza ryzyka.
Powinna ona wskazać identyfikację obszarów podmiotowych i przedmiotowych, w których ryzyko naruszenia przepisów jest największe. Wymóg przeprowadzenia analizy ryzyka nie będzie stosowany do kontroli przedsiębiorcy m.in. w przypadku, gdy organ poweźmie uzasadnione podejrzenie zagrożenia życia lub zdrowia, popełnienia przestępstwa wykroczenia, przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, innego naruszenia prawnego zakazu lub niedopełnienia prawnego obowiązku w wyniku wykonywania tej działalności. Nowa regulacja, która obowiązuje od 1 stycznia 2017 r., ma na celu ograniczenie liczby i zakresu kontroli przedsiębiorców, u których występuje niewielkie ryzyko naruszeń przepisów bądź nie stwierdzono ich wcześniej.
Kolejną istotną zmianą w zakresie zasad kontroli przedsiębiorców jest zniesienie zakazu jednoczesnej kontroli dwóch (lub więcej) organów, w sytuacji gdy na jednoczesną kontrolę wyraża zgodę kontrolowany przedsiębiorca. Znowelizowane przepisy dopuszczają – za zgodą przedsiębiorcy – przeprowadzanie wspólnych kontroli organów administracji publicznej. Limit czasu trwania kontroli będzie liczony odrębnie dla każdego organu, tak jak dotychczas, na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Dopuszczalne będzie także wszczęcie kolejnej kontroli w trakcie trwania innej kontroli. Ocena, czy wspólna kontrola jest faktycznie korzystna, będzie należała do przedsiębiorcy. Wspólna kontrola, co do zasady, będzie mogła być podjęta tylko za jego zgodą.
Od 1 stycznia 2017 r. obowiązuje zakaz ponownej kontroli w przypadku, gdy ma ona dotyczyć zakresu objętego uprzednio zakończoną kontrolą przeprowadzoną przez ten sam organ. Nowelizacja w tym zakresie ma jednak znaczenie dość iluzoryczne, biorąc pod uwagę liczne i szerokie wyłączenia dotyczące tego przepisu.
Przedsiębiorca ma obecnie możliwość wyboru prowadzenia jednej formy książki kontroli – elektronicznej lub papierowej. Udostępnienie elektronicznej książki kontroli będzie mogło nastąpić nie tylko za pomocą jej wydruków, ale także przez zapewnienie dostępu do urządzenia pozwalającego na zapoznanie się z zapisami w niej umieszczonymi (w postaci elektronicznej).